با حمله روسیه به اوکراین، تحریم‌های فراگیری علیه این کشور وضع شد که صنعت خودرو این کشور را نیز هدف گرفت و واردات قطعات خودرو به روسیه را غیرممکن کرد. این تحریم‌ها باعث شد مونتاژ انواع خودروهای اروپایی، آمریکایی و ژاپنی در روسیه متوقف شود.
جالب این‌جاست که به‌رغم سهم ۶۸ درصدی «رنو» از گروه خودروسازی «آوتوواز» روسیه که محصولات اصلی بازار این کشور مانند «لادا» را تولید می‌کرد، این خودروساز فرانسوی هم دست روس‌ها را در پوست گردو گذاشت و رفت.
بدین ترتیب، تأمین قطعات برای کمپانی لادا به اندازه‌ای غیرممکن شد که اقدام به عرضه نسخه لوآپشن محصولات خود کرد؛ نسخه‌هایی که فاقد ABS، ایربگ سرنشین یا سیستم تهویه هستند.
اما روس‌ها برای ادامه این راه تصمیمی متفاوت گرفتند؛ آن‌ها به‌جای حفظ تیراژ تولید به هر قیمت ممکن، به تولید حداقلی و حتی توقف تولید برخی مدل‌ها تن دادند. چراکه نمی‌خواستند محصولات داخلی صنعت خودرو این کشور به‌واسطه افت کیفیت، جایگاه خود را نزد مشتریانشان از دست بدهند و اعتبار برندهایی روسی آسیب ببیند.
در چنین شرایطی، روس‌ها برای پاسخگویی به نیاز بازار خود طی سال 2022، از یک‌سو به واردات گسترده خودروهای کارکرده از ژاپن روی آوردند و از سوی دیگر؛ اجازه دادند سهم خودروهای باکیفیت چینی از بازار روسیه، به شرط فروش با قیمت برابر و معادل با دیگر بازارها، از 9.6 درصد به 31.3 درصد افزایش یابد.
این رویکرد، به‌کلی متفاوت با سیاست‌های متولیان صنعت خودرو در ایران است؛
طی دوره نخست تحریم‌ها و خروج اول شرکای فرانسوی خودروسازان ایرانی در اوایل دهه 90 خورشیدی، وزارت صنعت وقت از خودروسازان خواست تیراژ خودرو را به هر نحو ممکن حفظ کنند. بدین ترتیب، برخی قطعات داخلی تاییدنشده از سوی فرانسوی‌ها مثل بلوک سیلندر و… به‌رغم تفاوت کیفی آشکار، بر روی خودروها بسته شد و تامین بقیه قطعات مورد نیاز هم به غول چراغ جادوی چینی‌ها سپرده شد. اما خودروهای مونتاژشده با این قطعات، به همان قیمت قبل و حتی بالاتر به مشتریان داخلی فروخته شد که اندک اعتبار خودروسازان داخلی نزد مشتریان را نیز از بین برد.
در تحریم فعلی اما؛ حتی چینی‌ها هم به اندازه دوره قبل پای کار نبودند و فضای کار و استفاده از ظرفیت‌های موجود یا قابل ایجاد، برای قطعه‌سازان داخلی بسیار بازتر شد، تاجایی‌که صنایع خودرو و قطعه‌سازی ایران برای تامین بخشی از نیازهای صنعت خودرو روسیه اعلام آمادگی کردند.
این در حالی است خودروسازان روسی به‌رغم نیاز مبرم به این قطعات و امضای تفاهم‌نامه‌های اولیه، با همان رویکرد مورد اشاره تاکید کرده‌اند؛ پیشبرد این تفاهم‌نامه‌ها مشروط به آن است که قطعات ساخت ایران، استانداردهای اروپایی را پاس کنند؛ شرطی که روس‌ها از آن کوتاه نمی‌آیند و قرار است با تشکیل کمیته‌ای مشترک بین طرف روسی و قطعه‌سازان ایرانی، بر اجرای دقیق آن نظارت شود.
* سردبیر روزنامه دنیای خودرو