زعفران ایران حال خوبی ندارد؛ کاهش تولید، نوسان شدید قیمت و حاشیه‌های بسیار، مدت‌هاست که موجب آشفتگی بازار زعفران شده است. کاهش کشت زعفران در هر هکتار باعث افزایش هزینه‌های تمام‌شده تولید و کم‌فروغ شدن بسیاری از مزارع تولید این محصول می‌شود و از طرفی نبود برنامه‌ریزی منسجم و اصولی برای بسته‌بندی و فرآوری مناسب، خام فروشی و فروش فله‌ای محصول زعفران باعث شده است سود زعفران به‌جای این‌که به جیب کشاورزان برود، نصیب عده‌ای دیگر شود. در این بین، نقش واسطه‌گران و دلالان و به‌قول نماینده مردم تربت‌حیدریه، زاوه و مه‌ولات در مجلس شورای اسلامی؛ نقش مافیای طلای سرخ در منفعت‌طلبی بیشتر به‌وضوح قابل‌مشاهده است.
به گزارش نگاه اقتصادی، محسن زنگنه؛ عضو کمیسیون برنامه و بودجه و جهش تولید مجلس شورای اسلامی در این خصوص گفت: «قیمت زعفران در کشورهای همسایه ایران، ازجمله امارات و ترکیه و همچنین کشورهای اروپایی اختلاف فاحشی با قیمت آن در ایران دارد و هر کیلو زعفران در این بازار ها از حدود 2هزار تا 4هزار هزار دلار به فروش می‌رسد.»
وی افزود: «در چند سال گذشته قیمت زعفران در ایران به حدود ۴۰۰ تا ۵۰۰ دلار رسید و به‌رغم افزایش قیمت دلار، این افزایش قیمت روی قیمت زعفران ایران تاثیری نگذاشت.»
* مافیای زعفران مانع افزایش قیمت زعفران است
زنگنه با بیان این‌که عدم این افزایش قیمت چند دلیل عمده دارد، افزود: «با توجه به این‌که هزینه‌های کشاورزان به ریال است و اکثرا هم به‌صورت خانوادگی نسبت به کشت آن اقدام می‌کنند، برآورد درستی از افزایش واقعی هزینه‌های تولید ندارند و از طرفی اطلاعاتی نسبت به ارزش دلاری محصول خود نیز ندارند و دچار توهم پولی شده و از این رو؛ با هر پیشنهاد قیمتی نسبت به فروش محصول خود اقدام می‌کنند.»
وی ادامه داد: «دلیل بعدی وجود واسطه‌هایی است که بین کشاورز و تولیدکننده با صادرکننده زعفران و مصرف‌کننده نهایی آن در خارج از کشور وجود دارد. نفع این واسطه‌ها در کاهش قیمت خرید از کشاورز و افزایش دامنه سود خود است. بنابراین سعی می‌کنند تا قیمت را سرکوب کنند. از این افراد به‌عنوان مافیای زعفران نام برده می‌شود. این مافیا با توجه به این‌که ۸۵ درصد از محصول تولیدی صادر می‌شود و مقدار کمی از آن به مصارف داخلی می‌رسد، با در اختیار داشتن بازار خارجی، نقش مهمی در تعیین قیمت زعفران دارند و به دلیل سودهای نجومی که از اختلاف قیمت زعفران ایران با بازارهای جهانی می‌برند، مانع افزایش قیمت زعفران می‌شوند.»
زنگنه با اشاره به راهبرد مافیای زعفران در سال جدید زراعی گفت: «این افراد سودجو قرار گذاشتند تا با مصاحبه‌های متعدد چنین وانمود کنند که صادرات به‌شدت کاهش یافته و بازار زعفران از دست رفته است و با ترساندن کشاورزان محصول آنان را به قیمت پایین خریداری کنند. این در حالی است که همین مافیا با قاچاق زعفران تلاش می‌کنند تا میزان رسمی صادرات را کاهش دهند. از سوی دیگر، نخریدن زعفران از بورس و سرکوب بازار از دیگر سیاست‌های این قشر در سال زراعی آتی است.»
این نماینده مجلس درعین‌حال بیان کرد: «دلیل بعدی به سیاست‌های اشتباهی برمی‌گردد که از سوی دولت‌های گذشته اعمال شده است.»
* تلاش مجلس برای کمک به کشاورزان و افزایش قیمت زعفران
نماینده مردم تربت حیدریه، زاوه و مه‌ولات در مجلس شورای اسلامی در ادامه اظهار داشت: «خوشبختانه از سال گذشته با تلاش مجلس برای ورود بازیگران جدید به عرصه بازار زعفران، ازجمله بازار سرمایه و همچنین سبدگردان‌ها و همچنین طراحی ابزار جدید مثل اختیار خرید و فروش در بازار بورس کالا برای گواهی سپرده و گواهی آتی، عملا قیمت زعفران رشد خوبی داشته و حتی بازار به یک ثبات قیمت نسبی رسیده است.»
وی با بیان این‌که درحال‌حاضر قیمت زعفران نگین حدود ۴۲میلیون تومان در بورس کالا است، اضافه کرد: «در سال زراعی جدید به دلیل بالارفتن قیمت‌ها و همچنین افزایش هزینه‌های کاشت، داشت و برداشت محصول در ایران و اختلاف قیمت فاحش آن با بازارهای جهانی باید تلاش شود قیمت آن افزایش پیدا کند و چیزی در حدود 2هزار دلار به فروش برسد.»
* تعیین بودجه لازم از سوی مجلس مجلس برای حمایت از زعفرانکاران
زنگنه خاطرنشان کرد: «امسال مجلس شورای اسلامي، بودجه لازم را در تبصره ۱۴ برای حمایت از زعفرانکاران پیش‌بینی کرده است که در حال فراهم‌آوردن شرایط استفاده از آن برای کشاورزان هستیم. همچنین باید تلاش کنیم با فراوری زعفران، ارزش افزوده بیشتری برای آن در داخل کشور ایجاد کنیم.»
* مافیای زعفران در مقابل افزایش قیمت زعفران مقاومت می‌کند
عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس ادامه داد: «متاسفانه مافیای زعفران که طی سال گذشته با افزایش قیمت زعفران سودهای چندهزار میلیاردی خود را از دست دادند و ضرر هنگفتی متحمل شدند. همچنان با افزایش قیمت، مخالفت و مقاومت می‌کنند و با توجه به قدرت و نفوذی که دارند، سعی می کنند به مخاطبین القا کنند هر کیلو زعفران بین ۳۰ تا ۳۵ میلیون تومان ارزش دارد.»
این نماینده مجلس در پایان تاکید کرد: «قطعا سال کشاورزی پیش رو سال بسیار مهمی است و تلاش می‌کنیم بتوانیم قیمت زعفران را به ثبات برسانیم و با کمک به کشاورزان در تامین هزینه‌های برداشت، بیش از پیش جلوی تاثیر مافیای زعفران و واسطه‌ها و دلالان را بر قیمت‌گذاری پایین زعفران بگیریم.»