طرح موضوع کمبود ارز در صنایع مختلف و تکذیب آن از سوی برخی مسئولان و نمایندگان مجلس در حالی ادامه دارد که در این میان حرف‌های ضد و نقیض بسیاری زده شده است؛ ازجمله نامه‌نگاری‌هایی که میان اصحاب مناصب انجام شده و مؤید چالش‌های ارزی بوده، اما در ادامه «سالبه به انتفای موضوع» تلقی شده‌اند! خروجی مناقشات هم این بوده که «ارز هست؛ اما کم است!» یا «ارز نیست؛ اما در راه است!»
امیدواری‌های موجود در این خصوص، در وهله نخست به سخنان رئیس‌کل بانک مرکزی برمی‌گردد که از امکان دسترسی سریع به ۶.۷میلیارد دلار از منابع ایران در صندوق بین‌المللی پول خبر داده و گفته است: «از این منابع می‌توان با کمترین تشریفات اداری و به‌سرعت برای کمک به وضعیت اقتصادی موجود بهره برد.» گفته می‌شود این پول، بخشی از حدود ۲۴میلیارد دلار از دارایی‌های مسدودشده ایران در عراق، کره جنوبی و صندوق بین‌المللی پول است که در گام اول توافق هسته‌ای آزاد خواهد شد. بر همین اساس، مشاور نخست وزیر عراق نیز در هفته جاری از آزادی ۱.۵میلیارد یورو از اموال ایران و آزادی یک‌میلیارد یورو دیگر در آینده نزدیک خبر داد.
اما در همین‌حال و در شرایطی که مدیرعامل ایران‌خودرو از تدابیر وزارت صمت و بانک مرکزی برای تسهیل در تخصیص ارز شبکه تامین این خودروسازی خبر داد و تاکید کرد؛ نامه منتشرشده درخصوص چالش و نگرانی در تامین ارز مربوط به ماه گذشته بوده است، معاون صنایع حمل‌ونقل وزارت صمت نیز نامه هشدارآمیز خود درخصوص تعطیلی خطوط تولید خودروسازان به دلیل عدم تخصیص ارز را مربوط به ماه گذشته دانست.
در این میان اما یکی از اعضای کمیسیون صنایع مجلس، تمامی ادعاهای مطرح‌شده در مورد عدم تخصیص ارز را شیطنت‌آمیز خواند و گفت؛ «به دلیل آن‌که دولت لایحه واردات خودروهای دست‌دوم را مطرح کرده و نمایندگان مجلس هم از آن استقبال کرده‌اند، این حرف‌ها مطرح می‌شود، وگرنه شرایط تولید مانند گذشته است و خودروسازی‌ها مانند گذشته ارز دریافت می‌کنند و خودروهای تولیدی هم ارزبری چندان بالایی ندارند.»
این صحبت‌ها با واکنش گسترده فعالان صنایع خودرو و قطعه‌سازی مواجه شد که تاکید داشتند مشکل عدم تامین ارزهای تخصیص‌‌یافته کاملا جدی است؛ بدین‌معنا که بانک مرکزی مرحله تخصیص ارز را انجام می‌دهد، اما وقتی تولیدکنندگان برای تامین ارز به بانک‌های عامل معرفی‌شده مراجعه می‌کنند، با مشکل نبود ارز مواجه می‌شوند. تا جایی که مدیرعامل بزرگ‌ترین تایرسازی کشور هم با اشاره به توقف سه‌ماهه بانک مرکزی در تامین ارز صنعت تایر و بالا رفتن میزان مطالبات تامین‌کنندگان خارجی مواد اولیه، از توقف قریب‌الوقوع تولید در دو کارخانه این شرکت خبر داد و یکی از خودروسازان بخش خصوصی نیز تصریح کرد که درصورت عدم‌تامین به‌موقع ارز، احتمال تاخیر در تحویل خودروهای پیش‌فروش‌شده با موعد تحویل پاییز و زمستان وجود دارد.
بدین‌ترتیب، باید اذعان داشت که در حوزه خودرو و صنایع وابسته، زیاده «ارزی» نیست؛ اما با این‌حال، بر تامین ارز مورد نیاز تاکید شده تا خیل عظیم خریداران خودرو از سامانه یکپارچه بابت تحویل به‌موقع خودروهای خود نگران نشوند و خواب دوماهه بازار خودرو را بر هم نزنند.
* سردبیر روزنامه دنیای خودرو