رییس‌کل گمرک ایران با اشاره به اینکه 4میلیون و ۸۰۰هزار تن کالا در محوطه، لنگرگاه و کشتی‌ها وجود دارد، گفت: «ایستایی 5میلیون تن کالا برای طی مراحل گمرکی عادی است و ذخیره استراتژیک محسوب می‌شود، زیرا چرخه ورود تا ترخیص چنین روندی را ایجاد می‌کند.»
به گزارش نگاه اقتصادی از پایگاه تحلیلی‌خبری سرمایه ملی، محمد رضوانی‌فر روز یکشنبه در نشستی خبری با بیان اینکه سال گذشته بیش از ۱۷۰میلیون تن کالا شامل ۱۲۲میلیون تن صادرات و ۳۸میلیون تن واردات از گمرک عبور کرده است، خاطرنشان کرد: «تا پایان ۲۱ مردادماه امسال 3میلیون و ۲۰۰هزار تن کالا در محوطه گمرکات و یک‌میلیون و ۲۰۰هزار تن با ۲۵ کشتی در لنگرگاه موجود است که درمجموع به 4میلیون و ۸۰۰هزار تن می‌رسد.»
* دلایل چهارگانه ماندگاری کالا در گمرک
رییس‌کل گمرک ایران در پاسخ به پرسش «سرمایه ملی» درخصوص دلایل ایستایی برخی کالاها مانند خودرو در گمرک، گفت: «بخشی از ایستایی کالا به دلیل اظهار نشدن کالا به گمرک در زمان ورود و پیش از آغاز عملیات گمرکی است. زیرا تا وقتی اسناد ثبت سفارش، مالکیت و حمل کالا در اختیار مالک نباشد یا به گمرک ارائه نشود، امکان انجام تشریفات گمرکی نیست.»
وی افزود: «اما ماندگاری کالا پس از اظهار به گمرک، به استعلام از دستگاه‌های مربوطه برمی‌گردد که بسته به نوع کالا به تعدادی از 22 دستگاه متولی این امر ازجمله سازمان‌های استاندارد، غذا و دارو، حفظ نباتات، به‌صورت سیستمی ارسال می‌شود و در زمان‌بندی شفاف و قانونی باید به آن پاسخ داده شود که میانگین آن معمولا 7 روز در نظر گرفته می‌شود و درمجموع از 17 روز به حداکثر 10 روز کاهش یافته است»
معاون وزیر اقتصاد با اشاره به اینکه دلیل سوم ایستایی به مدت‌زمان صدور کد ساتا و تخصیص ارز مربوط می‌شود، تاکید کرد: «در این شرایط که به دوره بعد از صدور ترخیص کالا بازمی‌گردد، هرچند ترخیص تایید شده، اما برخی تجار بار خود را به دلایل مختلف ازجمله انتظار برای قیمت‌گذاری در گمرک نگه می‌دارند. در واقع این عوامل باعث ماندگاری کالا می‌شوند وگرنه متوسط انجام رویه گمرکی به یک روز هم نمی‌رسد.»
وی دلیل چهارم ماندگاری را نیز توقیف کالا با دستور قضایی در پی طرح دعاوی و شناسایی اموال موجود در گمرک دانست و گفت: «بیش از 700 پرونده گمرکی در انواع کالاها داریم که منجر به ایستایی کالا با مکاتبه قضایی شده است.»
* 928 دستگاه خودرو در مرحله انجام تشریفات گمرکی
رضوانی‌فر در ادامه پاسخ به سوال «سرمایه ملی»، با اشاره به اعلام 1621 دستگاه خودرو سواری به گمرک گفت: «928 دستگاه خودرو در حال انجام تشریفات گمرکی هستند و 693 دستگاه هم ترخیص یا از گمرک خارج شده‌اند که از برندهای اروپایی و ژاپنی تا کره‌ای و چینی بوده و شرکت‌های واردکننده آن‌ها سایپا، کرمان‌موتور، پارس‌خودرو، بهمن، کوشا خودرو، ماموت و مانلی هستند.»
وی خاطرنشان کرد: «در بودجه امسال 40هزار میلیارد تومان (معادل 2میلیارد دلار) حقوق ورودی خودرو پیش‌بینی شده که تاکنون بخش ناچیزی از آن محقق شده است.»
رییس‌کل گمرک با بیان اینکه تا بیستم مردادماه امسال، گمرک 59هزار میلیارد تومان واریزی به خزانه دولت داشته است، افزود: «این مبلغ تقریبا دوبرابر واریزی پارسال گمرک به خزانه دولت در مدت مشابه است که 30هزار میلیارد تومان بوده است.»
* 1923 کِشنده وارداتی در معرض متروکه شدن
رضوانی‌فر در پاسخ به سوالی دیگر از «سرمایه ملی»، تعداد کامیون‌های کم‌کارکرد واردشده به گمرک را درمجموع 25هزار و 985 دستگاه ذکر کرد و گفت: «از این تعداد، 21هزار و 659 دستگاه ترخیص و 672 دستگاه متروکه شده‌اند و 3هزار و 654 دستگاه نیز در انتظار ترخیص یا خروج از انبارهای گمرک هستند که از این میان، 1923 کِشنده وارداتی در معرض متروکه شدن قرار دارند.»
وی با اشاره به نقش حیاتی کامیون‌ها در حملونقل کالا در سطح کشور، افزود: «با توجه به اینکه حملونقل جاده‌ای، شریان اصلی جابه‌جایی کالاها و مایحتاج عمومی محسوب می‌شود؛ کامیون را نیز باید یک کالای استراتژیک تلقی کرد. از این رو، ما تمام تلاش خود را برای تسریع در ترخیص کامیون‌های کارکرده به کار بستیم، ازجمله آن‌که مبنای سال ساخت را تاریخ ورود این خودروها به کشور در نظر گرفتیم و همچنین ظرفیت‌های تبصره‌ای را برای تسهیل روند ترخیص آن‌ها به کار بستیم.»
* دپوی ۶۵هزار تن برنج در گمرکات تا آبان‌ماه
رضوانی‌فر همچنین به وجود 72 قلم دارو و 165 قلم تجهیزات پزشکی در انبارهای گمرک اشاره کرد و درباره میزان واردات برنج اظهار داشت: «طی دو سال گذشته یک‌میلیارد و ۲۰۰میلیون دلار و در یک‌سال گذشته ٧٢٣ میلیون دلار برنج وارد کشور شد و طی چهارماهه امسال نیز در پیک دوران واردات ۵٠٩هزار تن برنج وارد کشور شده که نسبت به مدت مشابه سال گذشته ٣١ درصد کاهش پیدا کرده است.»
وی خاطرنشان کرد: «از شامگاه ٣١ تیرماه تا آبان‌ماه با هدف حمایت از تولید داخل امکان ترخیص برنج وجود ندارد که سال گذشته با هدف تنظیم بازار این محدودیت برداشته شد و با همین قانون درحال‌حاضر ۶۵هزار تن برنج در گمرکات باقی مانده که تا آبان‌ماه امکان ترخیص تنها وجود ندارد و در این شرایط باید توجه داشت که هند هم صادرات برنج را ممنوع کرده است.»