مهار بشر از خطا و خشونت با تهدید به عذاب و عقوبت تنها در ساحت دینی سابقه ندارد و این سخن مشهور داستایوفسکی را که «اگر خدا نباشد، هر کاری مجاز است»، گرچه در تعریف از اخلاق دینی میگنجانند اما به قول اندیشمندی، درهرحال اگر کسی این نوع تعریف را نیز قبول نداشته باشد، در مقابل ناچار به پذیرش تعریف سکولار از اخلاق است که توصیه پیشوای سوم شیعیان نیز در این باره به گوش آشناست؛ «اگر دین ندارید، آزاده باشید».
تجربه نشان داده است که نهتنها در جوامع کمتر توسعهیافته بلکه در جوامع پیشرو و جهان مدرن نیز اگر در کنار انواع آموزش و فرهنگسازی برای رفتارهای اجتماعی و مهمترین مصادیق آن مثل رانندگی تشویق و تنبیهی لحاظ نشود، کارامدی آموزشها و فرهنگسازیها در معرض آسیب از سوی انسانهای بیمبالات و تسری سریع این بیمبالاتی در جامعه است.
با همین رویکرد و نگرش که در جوامع توسعهیافته تبدیل به کارکرد و کنش شده است، روز گذشته رئیسکل بیمه مرکزی از افزایش ۳۰درصدی نرخ بیمه شخص ثالث برای رانندگان حادثهساز و خطرآفرین خبر داد. بدیهی است که اجرای این نرخ جدید بیمه براساس ماده ۱۸ قانون بیمه شخص ثالث در بهبود کیفیت رانندگی و کمک به کاهش حوادث ناشی از رانندگی در کشور مؤثر خواهد بود.
تقسیطها، جریمهها و تخفیفهای بیمه در ماده ۱۸ مشخص میشود و آییننامه این قانون که ۱۱ ماده و چندین تبصره دارد, هفته گذشته به تصویب دولت رسید. نمونه موفق اینگونه فشارها و اجبارهای متصل به جریمه و تخفیف را در تجربه نهادینه کردن تعهد به بستن کمربند ایمنی از سوی رانندگان میتوان دید.
از این پس، نرخ حق بیمه شخص ثالث متناسب با وضع راننده و تعهداتی که هنگام رانندگی برای خود و جامعه ایجاد میکند، خواهد بود و بر همین اساس پیشبینی شده است نرخ بیمه شخص ثالث کسانی که تخلف آنها منجر به نمره منفی و ثبت در راهنمایی و رانندگی شود، تا ۳۰ درصد بیشتر باشد و در مقابل نرخ بیمه کسانی که دورههای رانندگی ایمن را نزد راهنمایی و رانندگی بگذرانند تا ۱۰ درصد کاهش یابد.
با ابلاغ این قانون تا چند روز آینده، نرخ بیمه شخص ثالث با قیمتهای جدید محاسبه و به اجرا گذاشته میشود و انواع و اقسام جرایم و تخفیفات نیز در قانون جدید پیشبینی شده است؛ مثلا پیش از این اگر کسی ۷ تا ۱۰ سال تخلف نداشت با یک بار تصادف تمام تخفیفها و مهمتر از آن انگیزهاش برای رانندگی صحیح را از دست میداد اما در قانون جدید پیشبینی شده است بخشی از تخفیفات از بین برود. نرخ جدید بیمه شخص ثالث درمجموع کمک خواهد کرد رانندگی بهتری در کشور انجام و حق بیمه مقداری واقعیتر و عادلانهتر شود.
* عضو شورای سردبیری روزنامه دنیای خودرو